Nguyễn Công Trứ “chọi” thơ với Cao Bá Quát

TTC - Ông “ngông” Nguyễn Công Trứ thỉnh thoảng lại gặp gỡ ông “cuồng” Cao Bá Quát, xem chừng cũng tâm đắc lắm. Một lần hai ông vừa đi vừa đàm đạo văn chương, bỗng có tiếng người trong xóm hát câu ca dao:

Đang khi lửa tắt, bếp vùi
Lợn con kêu khóc, chồng đòi tòm tem!
Bây giờ lửa đỏ bếp nhen
Lợn ăn, con ngủ, tòm tem thì tòm!

Cả hai ông chịu là câu ca dao thật lý thú, rồi thách nhau mỗi người làm một bài thơ diễn đạt cũng cái ý trên nhưng bằng cách của mình.

Ông Trứ đọc trước:

Những lúc vội vàng, chàng cũng muốn...
Bây giờ thong thả, thiếp xin vâng...

Ông Quát cười:

- Thơ bác cũng khá đạt đấy, nhưng chưa “quái chiêu”, lại thừa mất mấy chữ!

- Thế theo ý bác thì nên viết thế nào?

- Theo ngu ý tôi, ta nên viết thế này:

Những lúc vội vàng, gượm!
Bây giờ thong thả, nào!

Ông Trứ vỗ đùi đánh đét:

- Phải!

Tình đồng hương

TTC - Bà Hải sau mấy năm hát bài “ Nghìn trùng xa cách” được chồng bảo lãnh qua Mỹ (giờ đây tôi nghe nói chồng bà hay hát bài “10 năm không gặp tưởng rằng đã... thoát”) cũng giống như bao nhiêu người khác, chồng bà Hải dắt đi Bolsa chơi trong ngày đầu tiên.

Ông An, chồng bà, đưa bà đến một tiệm vàng quen biết, bà chủ tiệm vốn là chủ nhà mà ông từng share(1) phòng, ông đưa đến để thăm chứ không phải mua tặng bả cục hột xoàn tổ bố đâu mà ham. Bà chủ tiệm vàng tíu ta tíu tít thăm hỏi đủ chuyện trên đời, rốt cuộc bả hỏi: “Chị thích hột mấy ca-ra, em chọn cho hột số 1 Cali!”.

Bà Hải vốn là người bình dị, bèn chỉ vào mấy cái vòng mã não để trong tủ kiếng. Bà chủ nói “Chèn ơi sao không thích hột xoàn mà lại... thôi được, em bán vốn cho chị cái vòng này 20 đôla”. Hôm sau, ông An lại đưa bà ra Phước Lộc Thọ ghé vô tiệm thuốc Bắc mua chai dầu gió, bà Hải thấy rổ vòng mã não y chang cái vòng bà mua hôm qua, chỉ bán với giá 2 đôla một chiếc. Bà Hải tiếc đứt ruột, ôi cái tình đồng hương!

Khi mới chân ướt chân ráo đến Mỹ, tôi rất muốn có việc làm ngay để phụ chồng nuôi con. Ở không mấy tháng muốn điên lên thì có người bạn gọi tới, hỏi tôi có muốn đi làm hãng điện tử không, nếu muốn họ sẽ giúp cho điền đơn, đi interview(2) cho đến khi vô làm được, tôi sẽ phải trả công lao trà nước. Hồi đó, lương tối thiểu 3,75 tôi cũng đành OK thỏa thuận mọi điều.

Cái hãng điện của Nhật này khi vào làm, tôi thấy đến 70% người Việt qua từ 1975, họ nắm các đơn vị quan trọng trong hãng. Cho nên supervisor(3) của tôi là người Việt. Cô này còn trẻ, nói tiếng Anh như gió mà tôi vô cùng thán phục. Suốt ngày, cô chắp tay sau lưng đi tới đi lui giữa các line(4) dòm chừng bọn assembly( 5) như tôi hàn mấy cái board(6) điện. Tôi có cảm tưởng như đang đi học ở trường bà sơ.

Buổi sáng chuông reng đến giờ làm, cô đứng ngay cửa lom lom nhìn mọi người đi vô hãng, sau giờ lunch(7) giờ break(8) cũng thấy cổ đứng đó, không sót một bữa nào. Giờ làm, cổ đi tới đi lui hoạnh họe mấy chị leader(9) la rầy mấy bác có tuổi làm chậm chạp. Tới ngày birthday của cổ, ôi thôi hãng như có đại tiệc, bọn assembler(10) tụi tôi phải hùn tiền đưa cho leader mua quà, rồi leader phải cho riêng mới là điệu nghệ.

Người ta nói chỉ cần một người đàn bà và hai con vịt là thành một cái chợ, nhưng ở đây có tới 75 chị đàn bà, tránh sao cho khỏi phe phái, phe khoái chị supervisor phe qua 75, phe qua 85, phe ở Anehiem Hills, phe ở apartmen( 11) cứ loạn cả lên.

Một bữa đẹp trời, cô boss đứng giữa line, la ào ào một bác VN đã có tuổi, bác cũng đáng tuổi má cô supervisor vì bác làm sai hàng bị inspector(12) trả lại sau đó, cô la: - Bà Hoa, trời ơi bà muốn hãng sập tiệm hay sao mà bà làm ăn cái kiểu trời đánh đó, tui nói cho bà hay nha, một lần nữa thôi là tui "lay off”(13) bà liền!

Bác Hoa chắc nghe tới chữ lay off bèn rùng mình, tái xanh mặt mày ngã xuống đất một cái rầm. Thế là xe cứu thương tới, bác bị heart attack(14) gia đình bác Hoa đưa đơn kiện hãng, kiện cô Việt Nam nho nhỏ mà làm chức to, người Việt qua Mỹ mang theo quê hương như tựa đề một bài hát, nhưng có lắm người mang theo những điều không tốt đẹp, vẫn còn chia rẽ nịnh hót, phe đảng. Tìm đâu cho ra tình đồng hương đây?

KIM N.C. (Cư trú tại Anaheim)

----------------------------------

(1) Chia. (2) Phỏng vấn. (3) Giám thị. (4) Đường chuyền lắp ráp. (5) Lắp ráp. (6) Tấm bảng. (7) Ăn trưa. (8) Nghỉ giữa giờ. (9) Lãnh đạo. (10) Nhân viên lắp ráp. (11) Căn hộ chung cư. (12) Thanh tra. (13) Cho nghỉ việc. (14) Đau tim.

CÓ NHỮNG HÒN ĐÁ

Mỗi ngày hai buổi, chiếc xe đưa tôi đến sở làm và mang tôi từ sở làm về nhà, chiếc xe lao vun vút trên con đường rộng thênh thang với bề mặt là lớp nhựa đường bằng phẳng màu đen với cái mùi hôi hôi khó ngửi. Tôi qua lại trên con đường này đã nhiều năm nhưng đã được bao nhiêu lần tôi chú tâm để biết được rằng: Dưới lớp nhựa đường màu đen khó ngửi kia là hàng vạn, hàng triệu hòn đá lớn nhỏ khác nhau, hình dáng khác nhau, đã đan kết với nhau, đã nằm im lìm và chìm sâu dưới mặt đường từ bao nhiêu năm qua, liên tiếp từ đời này đến đời kia, để làm nên con đường quen thuộc này… Có lẽ tạo hóa đã sinh ra những hòn đá này và đặt để cho chúng một nhiệm vụ duy nhất là lót đường. Tôi gọi tên chúng là “Hòn Đá Lót Đường”.

Tôi vẫn còn nhớ rõ mấy tuần trước đây, xe của tôi bị xẹp bánh trên đường đi làm chỉ vì một vài hòn đá đã trồi lên trên mặt đường, hòn đá ấy đã có một thời là hòn đá lót đường, hôm nay nó đã vươn mình lên cao, đã vượt qua khỏi lớp nhựa đường, nó muốn nhìn ngắm trời mây non nước chăng? Hòn đá ấy mỗi ngày một vươn cao hơn, hòn đá ấy với những góc cạnh sắc bén đã đâm thủng bánh xe của tôi. Trong lúc tôi loay hoay thay bánh xe, không chú ý, những góc cạnh sắc bén này đã cắt một đường trên bàn tay tôi đến rướm máu…. Chao ôi! những hòn đá phá hoại, những hòn đá vô tích sự… Tôi gọi tên chúng là “Hòn Đá Oan Nghiệt”, là “Hòn Đá Cản Đường”.

***

Hôm nay ngồi một mình, mở bàn tay nhìn vết cắt hôm nào, nay đã thành sẹo, tôi sực nhớ về những hòn đá. Tôi cũng ngồi một mình hồi tâm tưởng nhớ đến những công việc mà tôi đã và đang làm… Những công việc mà tôi thường hay gọi bằng những từ thân quen là công việc “phục vụ”, là công việc “xây dựng nước Chúa”… Tôi không biết mình là hòn đá nào đây trên “con đường phục vụ”? Là hòn đá lót đường hay là hòn đá cản đường trong công việc “xây dựng nước Chúa”? Thật khốn cho tôi nếu tôi là hòn đá cản đường, thật vô phúc cho tôi nếu tôi là hòn đá cản đường mà cứ nghĩ rằng mình là hòn đá lót đường.

Là hòn đá lót đường, tôi có chịu ẩn mình dưới lớp nhựa đường màu đen đen khó ngửi kia hay không?

Là hòn đá lót đường, tôi có thiết tha liên kết với những hòn đá lót đường khác, cũng đang âm thầm nằm chung quanh tôi, để làm thành một cái nền cứng chắc cho con đường hay không ?

Là hòn đá lót đường, tôi có cam chịu cảnh âm thầm chìm sâu trong lòng đường để anh em của tôi bước lên mà đi đến với Chúa không? Mỗi bước chân bước đi là mỗi bước khác nhau: Có những bước chân nhẹ nhàng êm đềm của người già em bé; có những bước chân thướt tha dịu dàng phảng phất hương thơm người con gái; nhưng cũng có những bước chân mạnh bạo đầy vũ lực của những chàng trai đang phung phí sức. Chắc hẳn sẽ không phải là một khó khăn chịu đựng cho tôi khi đón nhận những bước chân nhẹ nhàng êm đềm cũng như những bước chân thướt tha dịu dàng, nhưng còn những bước chân mạnh bạo đầy vũ lực thì sao? Nó sẽ làm tôi nhói đau, đôi khi nó sẽ mang đến cho tôi những vết thương rướm máu. Tôi có chịu đựng được không? Tôi còn tiếp tục làm hòn đá lót đường trong công việc “xây dựng nước Chúa” nữa hay không?

***

Lạy Chúa! Xin ban ơn giúp sức cho con, để con mãi mãi là một trong muôn vàn hòn đá lót đường, để anh em của con bước lên và đi đến với Chúa. Xin cho con luôn biết ẩn mình chìm sâu trong lòng đường, để làm tròn “ơn gọi” mà Chúa đã mời gọi và đặt để nơi con. Amen .

Duyên Lãng